Nettverket iFront og Miljødirektoratet ved Henjatunet på Leikanger. Foto: Idun A. Husabø

Miljødirektoratet har i fleire år samla dei største byane i landet i eit eige nettverk for klimatilpassing, iFront. Denne veka besøkte direktoratet Noradapt og Vestlandsforsking med representantar for dei ti største byane i Norge.

Den første dagen gjekk med til å treffe medarbeidarar i Noradapt og få innsikt i tema det nye klimatilpassingssenteret har forska på i sitt første år. Den andre dagen av besøket var lagt opp som ein studietur til den interkommunale avfallsverksemda SIMAS, som orienterte om korleis klimaendringane påverkar drifta deira i dag og kan ventast å gjere det i åra framover.

I Aurland møtte dei representantar for Aurland kommune og Riksantikvaren, og kom inn på bevaring av kulturminne og kulturarv. Turen omfatta òg besøk til Otternes bygdetun og Flåm kyrkje, der problemstillingane frå orienteringane kunne studerast i praksis.

Nedanfor kan du sjå litt av det studieturen tok for seg.

Kunnskapsutveksling med Noradapt

iFront fekk innblikk i nye forskingsområde og problemstillingar innan klimatilpassing då fleire av forskarane frå Noradapt og Vestlandsforsking presenterte arbeidet sitt 2. oktober. Ståande: Ane Hagen Kjørholt frå Miljødirektoratet.

Fruktbygda Leikanger

iFront og Miljødirektoratet på gardsrestauranten Henjatunet på Leikanger 2. oktober. Som ein kuriositet var kveldens servitørar Roar W. Vangsnes frå Distriktssenteret og Simen Bjørgen, direktør i Kulturminnefondet. Før middagen gav Vangsnes eit innblikk i korleis ein vestlandsk fruktgard kan drivast, bygningsmiljøet i klyngetunet, årets eksplosive frukthaust og dei nye dyrkingseksperimenta som skyt fart i Sogn, med aprikos, fersken og vindruer som dei fremste døma.

Otternes bygdetun

Foto: Torunn G. Hønsi

Eldre bygg truga

Bygdetunet Otternes i Flåm er eit døme på at viktige delar av kultuarven vår gradvis blir svekka av endringar i klimaet. For dei gamle trebygga er problemet både varmare og våtare vêr som får nedbrytinga til å skyte fart. Både mugg og husbukk er eit problem. I tillegg kjem jordsig på grunn av overvatn, som påverkar stabiliteten i bygga.

Otternes bygdetun

Vedlikehaldet av gamle, verna kulturminne som Otternes er av økonomiske grunnar ikkje ideelt i dag. Med klimaendringane blir trugsmåla mot bygningane større, og etterslepet i vedlikehald må takast desto meir alvorleg.

Reparasjon og restaurering

Flåm kyrkje er blitt reparert og restaurert i samarbeid med Riksantikvaren. Kyrkjeverja fortalde deltakarane på studieturen at tiltaka både heva kyrkja som kulturminne og som brukarvenleg lokale.

10 bykommunar

Miljøldirektoratet sin intensjon med å avgrense nettverket iFront til dei største byane, er å halde fokus på dei mange felles problemstillingane dei har. Kunnskapen og erfaringane bykommunane skaffar seg, skal etter intensjonen òg overførast til mindre kommunar i omlandet deira.

Riksantikvaren og ADAPT

I Aurland orienterte Marte Boro frå Riksantikvaren
om prosjektet ADAPT (Northern Heritage).

Klimaendringane dyre for Aurland

Aurland-ordførar Noralv Distad veit at klimaendringane kan føre til store kostnader både for kommunen og staten. I oktober 2014 vart Flåm hardt råka av flaum, og teknisk sjef i kommunen anslår utgiftene for storsamfunnet til 250 millionar kroner. Aurland kommune jobbar for tida med ein metode for å varsle innbyggjarane om fare for flaum og skred (tekstmelding, DAB-radio og skjermar). Tiltaket er nytt innan beredskap og samfunnssikkerheit.